Mikołaj Kopernik do kapituły warmińskiej
Pieniężno, 22 października 1518 r.
Oryginał: zaginiony (do 1945 r. w Diozesanarchiv, Frauenburg, sygn. Rep. 128), fotokopia strony recto: Archiwum Archidiecezji Warmińskiej, Olsztyn, Rep. 128.
Mikołaj Kopernik (N. Coppernic) donosi kapitule warmińskiej, że dzień wcześniej dowiedział się od biskupa warmińskiego Fabiana Luzjańskiego o tym, co kapituła pisała w związku z przygotowywanym przyjęciem dla dostojnego gościa1. List Filipa Greussinga skłonił Kopernika do jak najszybszego opuszczenia Olsztyna (Allenstein) wraz z burgrabią tamtejszym Krzysztofem Drauschwitzem, który w Lidzbarku Warmińskim (Heilsberg) otrzymał pełniejszą informację, aby Greussing nie mógł skarżyć się, iż odmówiono mu sprawiedliwości2. Biskup zalecił także Kopernikowi nakłonienie kapituły, aby w odpowiedzi dla wielkiego mistrza Albrechta dodała klauzulę: ,,żeby święta sprawiedliwość nie była hamowana", co utrudni przewrotne i wykrętne tłumaczenie. Biskup otrzymał też wieści o zawarciu wieczystego pokoju przez Wasyla III, księcia moskiewskiego, z królem polskim Zygmuntem I, przez co cała nadzieja sąsiadów, tj. Krzyżaków upadła. Kopernik wyjedzie z Pieniężna, jak tylko będzie mógł najprędzej.
Mikołaj Kopernik, Pisma pomniejsze, Warszawa 2007.
1 Gościem kapituły mógł być legat papieski Mikołaj von Schönberg.
2 Filip Greussing był zarządcą dóbr krzyżackich i w latach 1516-1519 wiódł spory z kapitułą warmińską o wyrąb lasów.